Vai trò quan trọng của số CCCD theo quy định mới

Số CCCD chính là mã định danh cá nhân

Căn cứ theo Điều 12 Luật Căn cước 2023, số 26/2023/QH15 quy định về số định danh cá nhân của công dân Việt Nam. Theo đó:

– Số định danh cá nhân của công dân Việt Nam là dãy số tự nhiên gồm 12 chữ số do Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư xác lập cho công dân Việt Nam.

– Số định danh cá nhân của công dân Việt Nam do Bộ Công an thống nhất quản lý trên toàn quốc và xác lập cho mỗi công dân Việt Nam, không lặp lại ở người khác.

– Số định danh cá nhân của công dân Việt Nam dùng để cấp thẻ Căn cước, khai thác thông tin về công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, trung tâm dữ liệu quốc gia và cổng dịch vụ công, hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính.

Theo Điều 11 Nghị định 70/2024/NĐ-CP thì mỗi công dân Việt Nam khi được thu thập thông tin vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được cơ quan quản lý căn cước của Bộ Công an xác lập 01 số định danh cá nhân duy nhất, không trùng lặp với người khác.

Số CCCD là mã số thuế từ 01/7/2025

Theo khoản 2 Điều 38 Thông tư 86/2024/TT-BTC nêu rõ: Mã số thuế do cơ quan thuế cấp cho cá nhân, hộ gia đình, hộ kinh doanh được thực hiện đến hết ngày 30/6/2025.

Bên cạnh đó, kể từ ngày 01/7/2025, người nộp thuế, cơ quan quản lý thuế, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến việc sử dụng mã số thuế theo quy định tại Điều 35 Luật Quản lý thuế thực hiện sử dụng số định danh cá nhân (chính là số CCCD/số Căn cước) thay cho mã số thuế.

Theo hướng dẫn của Cục Thuế, đối với những trường hợp đã được cấp mã số thuế trước ngày 01/7/2025, nếu thông tin đã khớp đúng với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ quan thuế sẽ chủ động chuyển đổi sang sử dụng số định danh cá nhân mà không phát sinh thêm thủ tục hành chính cho người dân.

Và từ ngày 01/7/2025 trở đi, số định danh cá nhân sẽ thay thế hoàn toàn mã số thuế cũ trong việc điều chỉnh, bổ sung nghĩa vụ thuế phát sinh và cả trong việc theo dõi, quản lý thông tin đăng ký giảm trừ người phụ thuộc.

Như vậy, thay vì phải ghi nhớ và sử dụng một mã số thuế riêng, mỗi người dân chỉ cần sử dụng số định danh cá nhân duy nhất trong tất cả giao dịch liên quan đến thuế, từ kê khai thu nhập, nộp thuế, đến tra cứu thông tin và hồ sơ thuế.

Đối với doanh nghiệp, việc sử dụng số định danh cá nhân sẽ giúp đơn giản hóa quy trình đăng ký thuế cho người lao động, tiết kiệm công sức đối chiếu dữ liệu, giảm thiểu sai sót khi kê khai thuế thu nhập cá nhân.

Số CCCD là mã số Bảo hiểm xã hội từ 01/8/2025

Theo Công văn số 1804/BHXH-QLT của BHXH Việt Nam hướng dẫn BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (BHXH tỉnh) sử dụng mã định danh cá nhân/ số CCCD thay thế mã số BHXH và bộ mã quản lý đơn vị. Đây là bước chuyển quan trọng trong tiến trình chuyển đổi số toàn diện của BHXH Việt Nam, nhằm thống nhất phương thức quản lý dữ liệu và tạo thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp khi thực hiện các thủ tục hành chính về BHXH, BHYT, Bảo hiểm thất nghiệp.

Theo đó, từ ngày 01/8/2025, số định danh cá nhân/ số CCCD chính thức được sử dụng để thay thế mã số BHXH của người tham gia BHXH, BHYT. Việc sử dụng mã số thống nhất này góp phần bảo đảm đồng bộ cơ sở dữ liệu, tăng tính liên thông với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và nâng cao hiệu quả quản lý.

Đối với các đơn vị tham gia BHXH, BHYT, Bảo hiểm thất nghiệp, bao gồm: cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức sử dụng lao động; Cơ quan quản lý đối tượng; Cơ sở trợ giúp xã hội; Cơ sở từ thiện, tôn giáo; Cơ sở nuôi dưỡng, điều dưỡng thương binh; Tổ chức hỗ trợ phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT theo quy định của pháp luật và các tổ chức khác, BHXH Việt Nam quy định bộ mã gồm 03 thành phần: ĐD, ĐT, LH. Trong đó:

– ĐD là mã định danh đơn vị được ghi trên các biểu mẫu trong giao dịch thủ tục hành chính giữa đơn vị và cơ quan BHXH. Đối với doanh nghiệp thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định số 168/2025/NĐ-CP ngày 30/6/2025, sử dụng mã số doanh nghiệp gồm 10 ký tự, do cơ quan đăng ký kinh doanh cấp. Đối với các đơn vị có quan hệ với ngân sách theo Thông tư số 185/2015/TT-BTC ngày 17/11/2015, sử dụng Mã quan hệ ngân sách gồm 07 ký tự do cơ quan tài chính cấp.

– ĐT là mã đối tượng của người tham gia BHYT, gồm 02 ký tự chữ và được quản lý trong cơ sở dữ liệu của cơ quan BHXH.

– LH là mã loại hình sản xuất kinh doanh, gồm 03 ký tự, được ban hành tại Quyết định số 27/2018/QĐ-TTg ngày 06/07/2018 của Thủ tướng Chính phủ.

Đối với các đơn vị thu hộ, bộ mã quản lý bao gồm: ĐD là mã định danh đơn vị, ghi trên các biểu mẫu giao dịch hành chính; TH là tên viết tắt của tổ chức thu hộ, được quản lý trong cơ sở dữ liệu của BHXH; HC là mã đơn vị hành chính, gồm 07 ký tự (02 ký tự là mã đơn vị hành chính cấp tỉnh, 05 ký tự là mã đơn vị hành chính cấp xã) theo Quyết định số 19/2025/QĐ-TTg ngày 30/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ; DT là mã điểm thu, gồm 03 ký tự (bắt đầu từ 001 đến 999), đại diện cho từng điểm thu cụ thể.

Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam cũng giao Ban Quản lý thu và phát triển người tham gia, chủ trì, phối hợp với các đơn vị trực thuộc BHXH Việt Nam hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, giám sát BHXH tỉnh/ BHXH cơ sở tổ chức thực hiện đảm bảo đúng các nội dung tại Công văn số 1804/BHXH-QLT.

Nguồn: Thạc sĩ. Luật sư NGUYỄN ĐỨC HÙNG – Tạp chí điện tử Luật sư Việt Nam